Sünnet-i hüda ve Sünnet-i zevaid nedir ?

IZMIR'den Ismail GÜZEL / Mektubunuzda: " Bazi kaynaklarda sünnet-i hüda ve sünnet-i zevaid tasnifine yer verilmektedir. Bunun mahiyeti nedir? Rasid halifelerin tatbikatini, sünnet olarak nitelendiren alimler vardir. (..) Rasid halifelerin tatbikati sünnet midir? Eger sünnet ise bunun delili nedir?" diyorsunuz.

CEVAP: Mektubunuzu özetlemeye gayret ettim. Hanefi fukahasina göre; amel açisindan, sünnet iki çesittir. Birincisi: Uyulmasi hidayet, terki dalalet olan sünnet (Sünnet-i Hüda) Ikincisi: Uyulmasi güzel, terki mübah olan sünnettir. Buna sünnet-i zevaid denilir. Mesela: Bayram namazi, ezan, ve kamet gibi sünnetler; "Sünnet-i Hüda" olarak nitelendirilmistir. Sünnet-i Zevaid ise fer'i meseleleri içine alir. Mesela: Resul-i Ekrem (sav) savasa giderken deveye binmistir. Hayatinda hiç deveye binmeyen kimse, sünnete muhalefet etmis sayilmaz. Zira deve, o zamana ait bir ulasim vasitasidir. Diger sualinize gelince: Imam-i Serahsi; Resul-i Ekrem (sav)'in "-Benim ve rasid halifelerimin sünnetine sariliniz" hadisini zikretmis ve Rasid halifelerin tatbikatinin da delil oldugunu belirtmistir. Bahsin devaminda : "-Bize (hanefilere) göre sünnetten murad; Resul-i Ekrem (sav)'in ve ondan sonra gelen rasid halifelerin icraatidir. Imam-i Safii demistir ki; mutlak olarak sünnet denildigi zaman, sadece Resulullah (sav)'in sünneti anlasilir. Bize göre; sünnet lafzinin, sadece bununla sinirlandirilmasi sart degildir. Zira selef; Hz. Ebubekir (ra) ve Hz. Ömer'in (ra) tuttugu yola dahi sünnet diyorlardi" (1) diyerek, konuyu izah etmistir. Meselenin özü budur. Allahu Teala (cc) cümlemizi; sadik ve muttaki kullarindan eylesin. Birbirimize dua edelim.

(1) Imam-i Serahsi- Temhidu'l Füsul fi Ilmi'l Usul- Beyrut: 1393 C: 1 Sh: 113

Kaynak: Akit, 01.10.1998