Kur'an-i Kerim'in yüz on dördüncü sûresi. Alti ayet, on alti kelime ve yetmis dokuz harften ibarettir. Fasilâsi sin harfidir. Medenî sûrelerden olup, Felak sûresinden sonra nazil olmustur. Mekkî oldugu da söylenmektedir. Muavvizeteyn sûreleri de denen bu iki surenin Mekkî mi yoksa Medenî mi olduklari tartismalidir.

Felak sûresi ile ayni konuyu isleyen sûre, bilinen ve bilinmeyen bir takim zararli seylerin serrinden Allah Teâlâ'ya siginmayi emretmektedir. Sûre, Mekkeli müsriklerin, islam'in mesajini bogup, yoketmek için, bütün güçleriyle Resulullah (s.a.s)'in basina üsüstükleri bir zamanda nâzil oldu. Müsrikler onu susturmak için kullandiklari zorbaca yöntemler yaninda, sihir yoluna da basvurmaktan geri kalmiyorlardi. Allah Teâlâ, Resulunü ve kendine inanan bütün insanlari, bu tip kötü insanlarin ve onlarin yardimci ve yol göstericileri olan seytanlarin verecegi zararlardan korumak için bu iki sûreyi gönderdi.

Felak sûresinde, büyü ve hasetten dogabilecek kötülüklerden dolayi bir siginmadan bahsedilmektedir. Bu sûrede ise, insanin kalbine vesvese verenlerin serrinden korunmak için bir siginma sözkonusudur.

Sûrenin ilk üç ayeti, kendisine siginilmasi emredilen Allah Teâlâ'nin Rablik, Hükümdarlik ve ilâhlik sifatlarini zikretmektedir.

Bu, siginilan Allah Teâlâ'nin diledigini her türlü kötülükten koruyabilecegini ve izni olmadan kimsenin kimseye bir zarar vermesinin mümkün olmadigim vurgulamaktadir. Vesvesecinin serrinden bu sifatlara siginildigi gibi, diger bütün kötülüklerden korunmak için yine bu sifatlara iltica edilir:" De ki: Siginirim bütün insanlarin Rabbine bütün insanlarin hükümdarina, bütün insanlarin ilâhina" (1-3).

Pesinden, siginilmasi gereken ser zikredilir: "insanlara kötü seyler (vesvese) fisildayan o sinci vesvesecinin serrinden. O ki tekrar tekrar döner ve insanlarin gögüslerine (kötü seyler) fisildar" (4-5).

insanlari saptirmak, baslarina kötü seyler getirmek isteyenler, görünmez varliklar olan cinlerden olabildikleri gibi, insanlarin arasinda dolasan hemcinslerinden de olabilirler:" Bu vesveseci gerek cinden, gerek insandandir" (6).

Bu serden Allah'a siginmanin anlami, serrin kalbe yerlesmemesi için Allah'a dua etmek ve siginma isteminde bulunmaktir. ikinci anlami: Allah yolunda çalisanlarin aleyhinde halkin kalbine vesvese verene karsi daima Allah'a siginmaktir. Hak davetçilerinin, Allah'a daveti birakarak, her bireyin davetçiler hakkindaki yanlis düsüncelerini düzeltemeyecegi ve ithamlara cevap veremeyecegi ve bunlar için vakit ayiramayacagi bilindigine göre, tek çare bütün bunlardan Allah'a siginmaktir. Ayrica muhaliflerin seviyesine inilerek, kendini savunmak için onlara cevap verilmesi de uygun degildir. Onun için Allah, hak davetçilerine yol gösterir ve söyle buyurur: "serre karsi Allah'a siginarak hiç bir seye aldirmadan davete devam edin".

Burada vesvesecinin, ser fiilinin baslangici oldugu sonucu dis çikmaktadir. Vesvese, gâfil ve zihni bosalan bir insan üzerinde önce etkili olur ve kalbinde kötülüge istek meydana getirir. Bu kötü niyet daha sonra irade haline gelir ve vesvesenin de etkisiyle irade pekisir. Son adimda ise, ser amel ortaya çikar. Vesvese verenin serrinden Allah'a siginmanin anlami, Allah'in henüz baslangicinda serri yok etmesini istemektir.

Ömer TELLIOGLU
Kaynak: Sâmil Islam ansiklopedisi